15

Najnowsza aktywność

3

Najnowsza aktywność

Վախ, քաոս, կախվածություն – Հայաստանը Կրեմլի տեղեկատվական դաշտում

Ռուսական ազդեցության գործողությունները Հայաստանի տեղեկատվական միջավայրում (օգոստոս 2025)2025 թվականի օգոստոսին ռուսական և դրանց հետ կապված տեղեկատվական ալիքները ուժեղացրեցին իրենց գործողությունները՝ ուղղված Հայաստանի իշխանությունների լեգիտիմության, պետական ինստիտուտների հանդեպ վստահության և երկրի դեպի Արևմուտք վերաուղղման քաղաքականության դեմ։ Տարածվող հիմնական զգացմունքները վախն են՝ կապված ինքնիշխանության կորստի հետ, զայրույթը՝ «դավաճանների» նկատմամբ, և անօգնականությունը՝ Արևմուտքի հանդեպ, որը ներկայացվում է որպես ցինիկ և կեղծ։ Կրեմլի գործողությունների հիմնական նպատակը մնում է Հայաստանի քաղաքական և անվտանգության դիվերսիֆիկացիայի գործընթացի կանգնեցումը և նորից Ռուսաստանի կախվածության վերականգնումը։ Ընդհանուր ուղերձն այն է, որ Հայաստանի անվտանգության միակ իրական երաշխավորը Ռուսաստանն է, մինչդեռ արևմտամետ կուրսը հանգեցնում է ապակայունացման և տարածքային կորուստների։
Վերլուծական ամփոփում
Ռուսական քարոզչական էկոհամակարգը Հայաստանում դրսևորում է աճող գործառնական համակարգվածություն՝ համատեղելով ապատեղեկատվությունը հոգեբանական ճնշման և անձնական հարձակումների հետ։ Օգոստոսին միաժամանակ ի հայտ եկան մի շարք պատմվածքներ, որոնք նպատակ ունեին վարկաբեկել վարչապետ Նիկոլ Փաշինյանին և նրա շրջապատին, ինչպես նաև կեղծ նյութեր՝ Արևմուտքի հետ հարաբերությունները թուլացնելու համար։ Ներքին հաղորդագրությունը հիմնված է երկու հակադրվող, բայց միմյանց լրացնող մոդելների վրա՝ «հավատարիմ լինել Ռուսաստանին»՝ որպես գոյատևման երաշխիք և «արևմտյան փորձարկում»՝ որպես քաոսի ու կործանման ուղի։
Գլխավոր նարատիվային գծեր
1. Իշխանությունների լեգիտիմության խաթարում և անձնական հարձակումներ
«Storm-1516» գործողությունը, ուղղված Ազգային ժողովի նախագահ Ալեն Սիմոնյանի դեմ, դարձավ վերջին ամիսների ամենա համակարգված տեղեկատվական հարվածներից մեկը։ «Armenian Jeffrey Epstein…» վերնագրով հոդվածը, որը հրապարակվել էր Պրիգոժինի հետ կապված Foundation to Battle Injustice-ի կողմից, տարածվեց նաև Veterans Today, VT Foreign Policy և ադրբեջանական Haqqin.az կայքերով։ Միաժամանակ վարչապետի կինը՝ Աննա Հակոբյանը, դարձավ 3,4 մլն ԱՄՆ դոլարի յուրացման մեղադրանքների թիրախ՝ հիմնված կեղծ EUleaks.eu կայքի վրա, որը գրանցվել էր հրապարակումից ընդամենը երկու օր առաջ։ Այս պատմությունը բազմապատկվեց ռուսական, ադրբեջանական և հայկական ընդդիմադիր լրատվամիջոցներում, ինչպես նաև X, Facebook և Instagram հարթակներում գործող համակարգված հաշիվների միջոցով։
2. Արևմուտքը՝ որպես կեղծ դաշնակից
Անտիռուսական քարոզչությունը ներկայացնում էր Եվրամիությունը և Միացյալ Նահանգները որպես գործընկերներ, ովքեր անտեսում են «Եկեղեցու և ընդդիմության դեմ հալածանքները»։ Արևմտյան համագործակցության մասին պայմանավորվածությունները ներկայացվում էին որպես ձևական և պատժամիջոցներով ծանրաբեռնված քայլեր, որոնք իբր հանգեցնում են Հայաստանի մեկուսացման։ Մեծ Բրիտանիայի հետ ռազմավարական գործընկերության որոշումից հետո ռուսամետ ալիքները դա մեկնաբանեցին որպես «հեռացում Ռուսաստանից»՝ նախանշելով «Մոսկվայի անխուսափելի պատասխանը»։
3. TRIPP և «Թրամփի միջանցք» – տարածքային ճնշման նոր գործիք
Վաշինգտոնում ստորագրված Փաշինյան–Ալիև–Թրամփ համատեղ հռչակագրից հետո սկսվեց պատմվածքների հոսք «ազգային շահերի դավաճանության» և «ինքնիշխանության կորստի» մասին։ TRIPP թեման օգտագործվեց հակաամերիկյան, հակաբրիտանական և ընդհանրապես հակաարևմտյան ուղերձների ձևավորման համար։ Միաժամանակ ուժեղացվեց քարոզչությունը Սյունիքի միջանցքի «անխուսափելիության» և «Արևմտյան Ադրբեջանի» վերաբերյալ՝ նպատակ ունենալով կասկածի տակ դնել կառավարության հանդեպ վստահությունը և հասարակական անվտանգության զգացումը։
4. Հայաստանը՝ որպես թույլ և ճգնաժամային պետություն
Ռուսամետ ալիքները հետևողականորեն ընդգծում էին ներքին քաոսը, կոռուպցիոն սկանդալները և իբր «լրտեսության» դեպքերը՝ ձևավորելով պետության անկարողության պատրանք։ Նման հաղորդագրությունները միտված են հասարակական հոգնածության խորացմանը, բարեփոխումների հանդեպ թերահավատության տարածմանը և Ռուսաստանի ազդեցության ոլորտ վերադարձը «անխուսափելի» դարձնելու գաղափարին։
5. Ռուսաստանի կողմնակից քաղաքական այլընտրանքի խթանում
Տեղեկատվական դաշտում շարունակաբար ուժեղացվում է Սամվել Կարապետյանի կերպարը՝ որպես «ազգային փրկիչի» և ընդդիմության համախմբողի 2026 թվականի ընտրություններից առաջ։ Նրան հաճախ համեմատում են Վրաստանի օլիգարխ Բիձինա Իվանիշվիլու հետ՝ ներկայացնելով որպես «ուժեղ առաջնորդ», որը կարող է վերադարձնել Հայաստանին կայունությունը։ Այս ուղերձները ուղեկցվում են «իշխանությունների տեռորի» և Փաշինյանի «ազգային դավաճանության» մասին պնդումներով։
Ազդեցության տեխնիկաներ և գործիքներՕգոստոս 2025-ը ցույց տվեց տեղեկատվական ազդեցության մեթոդների հետագա կատարելագործում։
Ամենատարածված միջոցներն են՝
աղբյուրների կեղծում և կրկնօրինակում, այդ թվում՝ Եվրամիության մարմինների նմանակում (EUleaks.eu կեղծ կայք), կեղծ փաստաթղթեր և իբր պաշտոնական հայտարարություններ,
միջպետական ուժեղացում, որտեղ համագործակցում են Ռուսաստանի, Ադրբեջանի և Հայաստանի տեղեկատվական ալիքները՝ նույն պատմությունը բազմապատկելու նպատակով,
վճարովի տարածում սոցիալական ցանցերում, մասնավորապես «Honest View» և «New Armenia» էջերի միջոցով, որոնք տարածում են հակաարևմտյան բովանդակություն,
կրոնական և ինքնության հիմքով նարատիվներ, որոնք շեշտում են «հարձակումները Հայ Առաքելական Եկեղեցու վրա» և Եկեղեցին ներկայացնում որպես ազգային ինքնության վերջին ամրոց,
վախի նարատիվներ, որոնք վերաբերում են անվտանգության և էներգետիկ հարցերին՝ մասնավորապես Մեծամորի ԱԷԿ-ի արդիականացման վտանգների մասին կեղծ պնդումներ։
Վերլուծական մեկնաբանություն
Օգոստոսը հաստատեց, որ Կրեմլը շարունակում է համատեղել ապատեղեկատվական, հոգեբանական և ինքնության վրա հիմնված ճնշման մեխանիզմները Հայաստանի նկատմամբ։ Ռուսական տեղեկատվական գործողությունները հաճախ կիրառում են կեղծ աղբյուրներ՝ արևմտյան կազմակերպությունների անվան տակ հանդես գալով, ինչպես նաև ադրբեջանական հարթակներ, որոնք ծառայում են որպես հաղորդագրությունների բազմապատկման հանգույցներ։ Առանձնապես կարևորվեց TRIPP թեման՝ Trump Route for International Peace and Prosperity, որն օգտագործվում է որպես գործիք՝ ապացուցելու Հայաստանի իբր «ինքնիշխանության կորուստը» Արևմուտքի ձեռքով։
Բացի այդ, կրոնական և ինքնության շուրջ կառուցված պատմությունները պահպանում են հասարակական լարվածության բարձր մակարդակ՝ թույլ չտալով տեղեկատվական միջավայրի կայունացում։ Արդյունքում ռուսական քարոզչությունը շարունակում է ապակայունացնել Հայաստանի տեղեկատվական տարածքը՝ նվազեցնելով պետական կառույցների հանդեպ վստահությունը և խոչընդոտելով հասարակական դիմադրողականության ձևավորումը։
MUGA նախագիծ – Հայաստան
Այս հրապարակումը հիմնված է Հայաստանի տեղեկատվական միջավայրի ընթացիկ մոնիթորինգի վրա, որը իրականացվում է MUGA նախագծի երկրորդ մոդուլի շրջանակում («Թվային հետաքննություններ և ազդեցության գործողությունների վերլուծություն՝ ուղղված Մոլդովայի, Ուկրաինայի, Վրաստանի և Հայաստանի հասարակությունների տեղեկատվական անվտանգության ամրապնդմանը»)։
Նախագիծն իրականացվում է INFO OPS Polska հիմնադրամի և DFRLab (Atlantic Council) կազմակերպության կողմից։
Գործողությունները ֆինանսավորվում են Լեհաստանի Հանրապետության Արտաքին գործերի նախարարության «Հանրային դիվանագիտություն 2024–2025 – եվրոպական չափում և ապատեղեկատվության դեմ պայքար» մրցույթի շրջանակում։ Հրապարակումը արտահայտում է բացառապես հեղինակների կարծիքները և չի կարող նույնացվել Լեհաստանի Հանրապետության Արտաքին գործերի նախարարության պաշտոնական դիրքորոշման հետ։

Ռուսական ազդեցության գործողությունները Հայաստանի տեղեկատվական միջավայրում (օգոստոս 2025)

2025 թվականի օգոստոսին ռուսական և դրանց հետ կապված տեղեկատվական ալիքները ուժեղացրեցին իրենց գործողությունները՝ ուղղված Հայաստանի իշխանությունների լեգիտիմության, պետական ինստիտուտների հանդեպ վստահության և երկրի դեպի Արևմուտք վերաուղղման քաղաքականության դեմ։ Տարածվող հիմնական զգացմունքները վախն են՝ կապված ինքնիշխանության կորստի հետ, զայրույթը՝ «դավաճանների» նկատմամբ, և անօգնականությունը՝ Արևմուտքի հանդեպ, որը ներկայացվում է որպես ցինիկ և կեղծ։ Կրեմլի գործողությունների հիմնական նպատակը մնում է Հայաստանի քաղաքական և անվտանգության դիվերսիֆիկացիայի գործընթացի կանգնեցումը և նորից Ռուսաստանի կախվածության վերականգնումը։ Ընդհանուր ուղերձն այն է, որ Հայաստանի անվտանգության միակ իրական երաշխավորը Ռուսաստանն է, մինչդեռ արևմտամետ կուրսը հանգեցնում է ապակայունացման և տարածքային կորուստների։

Վերլուծական ամփոփում

Ռուսական քարոզչական էկոհամակարգը Հայաստանում դրսևորում է աճող գործառնական համակարգվածություն՝ համատեղելով ապատեղեկատվությունը հոգեբանական ճնշման և անձնական հարձակումների հետ։ Օգոստոսին միաժամանակ ի հայտ եկան մի շարք պատմվածքներ, որոնք նպատակ ունեին վարկաբեկել վարչապետ Նիկոլ Փաշինյանին և նրա շրջապատին, ինչպես նաև կեղծ նյութեր՝ Արևմուտքի հետ հարաբերությունները թուլացնելու համար։ Ներքին հաղորդագրությունը հիմնված է երկու հակադրվող, բայց միմյանց լրացնող մոդելների վրա՝ «հավատարիմ լինել Ռուսաստանին»՝ որպես գոյատևման երաշխիք և «արևմտյան փորձարկում»՝ որպես քաոսի ու կործանման ուղի։

Գլխավոր նարատիվային գծեր

1. Իշխանությունների լեգիտիմության խաթարում և անձնական հարձակումներ
«Storm-1516» գործողությունը, ուղղված Ազգային ժողովի նախագահ Ալեն Սիմոնյանի դեմ, դարձավ վերջին ամիսների ամենա համակարգված տեղեկատվական հարվածներից մեկը։ «Armenian Jeffrey Epstein…» վերնագրով հոդվածը, որը հրապարակվել էր Պրիգոժինի հետ կապված Foundation to Battle Injustice-ի կողմից, տարածվեց նաև Veterans Today, VT Foreign Policy և ադրբեջանական Haqqin.az կայքերով։ Միաժամանակ վարչապետի կինը՝ Աննա Հակոբյանը, դարձավ 3,4 մլն ԱՄՆ դոլարի յուրացման մեղադրանքների թիրախ՝ հիմնված կեղծ EUleaks.eu կայքի վրա, որը գրանցվել էր հրապարակումից ընդամենը երկու օր առաջ։ Այս պատմությունը բազմապատկվեց ռուսական, ադրբեջանական և հայկական ընդդիմադիր լրատվամիջոցներում, ինչպես նաև X, Facebook և Instagram հարթակներում գործող համակարգված հաշիվների միջոցով։

2. Արևմուտքը՝ որպես կեղծ դաշնակից
Անտիռուսական քարոզչությունը ներկայացնում էր Եվրամիությունը և Միացյալ Նահանգները որպես գործընկերներ, ովքեր անտեսում են «Եկեղեցու և ընդդիմության դեմ հալածանքները»։ Արևմտյան համագործակցության մասին պայմանավորվածությունները ներկայացվում էին որպես ձևական և պատժամիջոցներով ծանրաբեռնված քայլեր, որոնք իբր հանգեցնում են Հայաստանի մեկուսացման։ Մեծ Բրիտանիայի հետ ռազմավարական գործընկերության որոշումից հետո ռուսամետ ալիքները դա մեկնաբանեցին որպես «հեռացում Ռուսաստանից»՝ նախանշելով «Մոսկվայի անխուսափելի պատասխանը»։

3. TRIPP և «Թրամփի միջանցք» – տարածքային ճնշման նոր գործիք
Վաշինգտոնում ստորագրված Փաշինյան–Ալիև–Թրամփ համատեղ հռչակագրից հետո սկսվեց պատմվածքների հոսք «ազգային շահերի դավաճանության» և «ինքնիշխանության կորստի» մասին։ TRIPP թեման օգտագործվեց հակաամերիկյան, հակաբրիտանական և ընդհանրապես հակաարևմտյան ուղերձների ձևավորման համար։ Միաժամանակ ուժեղացվեց քարոզչությունը Սյունիքի միջանցքի «անխուսափելիության» և «Արևմտյան Ադրբեջանի» վերաբերյալ՝ նպատակ ունենալով կասկածի տակ դնել կառավարության հանդեպ վստահությունը և հասարակական անվտանգության զգացումը։

4. Հայաստանը՝ որպես թույլ և ճգնաժամային պետություն
Ռուսամետ ալիքները հետևողականորեն ընդգծում էին ներքին քաոսը, կոռուպցիոն սկանդալները և իբր «լրտեսության» դեպքերը՝ ձևավորելով պետության անկարողության պատրանք։ Նման հաղորդագրությունները միտված են հասարակական հոգնածության խորացմանը, բարեփոխումների հանդեպ թերահավատության տարածմանը և Ռուսաստանի ազդեցության ոլորտ վերադարձը «անխուսափելի» դարձնելու գաղափարին։

5. Ռուսաստանի կողմնակից քաղաքական այլընտրանքի խթանում
Տեղեկատվական դաշտում շարունակաբար ուժեղացվում է Սամվել Կարապետյանի կերպարը՝ որպես «ազգային փրկիչի» և ընդդիմության համախմբողի 2026 թվականի ընտրություններից առաջ։ Նրան հաճախ համեմատում են Վրաստանի օլիգարխ Բիձինա Իվանիշվիլու հետ՝ ներկայացնելով որպես «ուժեղ առաջնորդ», որը կարող է վերադարձնել Հայաստանին կայունությունը։ Այս ուղերձները ուղեկցվում են «իշխանությունների տեռորի» և Փաշինյանի «ազգային դավաճանության» մասին պնդումներով։

Ազդեցության տեխնիկաներ և գործիքներ

Օգոստոս 2025-ը ցույց տվեց տեղեկատվական ազդեցության մեթոդների հետագա կատարելագործում։

Ամենատարածված միջոցներն են՝

աղբյուրների կեղծում և կրկնօրինակում, այդ թվում՝ Եվրամիության մարմինների նմանակում (EUleaks.eu կեղծ կայք), կեղծ փաստաթղթեր և իբր պաշտոնական հայտարարություններ,

միջպետական ուժեղացում, որտեղ համագործակցում են Ռուսաստանի, Ադրբեջանի և Հայաստանի տեղեկատվական ալիքները՝ նույն պատմությունը բազմապատկելու նպատակով,

վճարովի տարածում սոցիալական ցանցերում, մասնավորապես «Honest View» և «New Armenia» էջերի միջոցով, որոնք տարածում են հակաարևմտյան բովանդակություն,

կրոնական և ինքնության հիմքով նարատիվներ, որոնք շեշտում են «հարձակումները Հայ Առաքելական Եկեղեցու վրա» և Եկեղեցին ներկայացնում որպես ազգային ինքնության վերջին ամրոց,

վախի նարատիվներ, որոնք վերաբերում են անվտանգության և էներգետիկ հարցերին՝ մասնավորապես Մեծամորի ԱԷԿ-ի արդիականացման վտանգների մասին կեղծ պնդումներ։

Վերլուծական մեկնաբանություն

Օգոստոսը հաստատեց, որ Կրեմլը շարունակում է համատեղել ապատեղեկատվական, հոգեբանական և ինքնության վրա հիմնված ճնշման մեխանիզմները Հայաստանի նկատմամբ։ Ռուսական տեղեկատվական գործողությունները հաճախ կիրառում են կեղծ աղբյուրներ՝ արևմտյան կազմակերպությունների անվան տակ հանդես գալով, ինչպես նաև ադրբեջանական հարթակներ, որոնք ծառայում են որպես հաղորդագրությունների բազմապատկման հանգույցներ։ Առանձնապես կարևորվեց TRIPP թեման՝ Trump Route for International Peace and Prosperity, որն օգտագործվում է որպես գործիք՝ ապացուցելու Հայաստանի իբր «ինքնիշխանության կորուստը» Արևմուտքի ձեռքով։
Բացի այդ, կրոնական և ինքնության շուրջ կառուցված պատմությունները պահպանում են հասարակական լարվածության բարձր մակարդակ՝ թույլ չտալով տեղեկատվական միջավայրի կայունացում։ Արդյունքում ռուսական քարոզչությունը շարունակում է ապակայունացնել Հայաստանի տեղեկատվական տարածքը՝ նվազեցնելով պետական կառույցների հանդեպ վստահությունը և խոչընդոտելով հասարակական դիմադրողականության ձևավորումը։


MUGA նախագիծ – Հայաստան

Այս հրապարակումը հիմնված է Հայաստանի տեղեկատվական միջավայրի ընթացիկ մոնիթորինգի վրա, որը իրականացվում է MUGA նախագծի երկրորդ մոդուլի շրջանակում («Թվային հետաքննություններ և ազդեցության գործողությունների վերլուծություն՝ ուղղված Մոլդովայի, Ուկրաինայի, Վրաստանի և Հայաստանի հասարակությունների տեղեկատվական անվտանգության ամրապնդմանը»)։
Նախագիծն իրականացվում է INFO OPS Polska հիմնադրամի և DFRLab (Atlantic Council) կազմակերպության կողմից։


Գործողությունները ֆինանսավորվում են Լեհաստանի Հանրապետության Արտաքին գործերի նախարարության «Հանրային դիվանագիտություն 2024–2025 – եվրոպական չափում և ապատեղեկատվության դեմ պայքար» մրցույթի շրջանակում։ Հրապարակումը արտահայտում է բացառապես հեղինակների կարծիքները և չի կարող նույնացվել Լեհաստանի Հանրապետության Արտաքին գործերի նախարարության պաշտոնական դիրքորոշման հետ։