15

Najnowsza aktywność

3

Najnowsza aktywność

Բաժանումներ, մեկուսացում, կախվածություն – Հայաստանը Կրեմլի ինֆոսֆերայում

Ռուսական ազդեցության գործողությունները Հայաստանի ինֆոսֆերայում (հուլիս 2025)

2025 թվականի հուլիսին Հայաստանի տեղեկատվական տարածքում դիտվել է ռուսական քարոզչական գործողությունների հետագա ակտիվացում։ Դրանց նպատակն է մնում Երևանի իշխանությունների նկատմամբ վստահության խաթարումը և Ռուսաստանի Դաշնությունից Հայաստանի ռազմավարական կախվածության պահպանումը։ Ուղերձները, թեև ցրված, ստեղծում են համահունչ համակարգ, որի առանցքը հասարակության թշնամացումն է և տեղական քաղաքական, կրոնական և պատմական լարվածությունների օգտագործումը։

Սինթետիկ վերլուծություն

Գերիշխող հույզերն են՝

զայրույթը (ուղղված ենթադրյալ «դավաճանների» նկատմամբ),

անարդարության զգացումը (Հայ Առաքելական Եկեղեցու վրա հարձակման և ընդդիմության հալածանքների մասին պատմություն),

վախը (անկախության և տարածքային ամբողջության կորստից)։

Կենտրոնական պատմողական շրջանակը հանգում է կեղծ ընտրությանը․ կամ Հայաստանը պահպանում է ինքնիշխանությունը Ռուսաստանի հետ սերտ հարաբերությունների շնորհիվ, կամ «վաճառվում» է Թուրքիային և Ադրբեջանին։

Կրեմլի ռազմավարական նպատակները ներառում են

վարչապետ Նիկոլ Փաշինյանին դևայնացնելը՝ Մոսկվային նրա հնազանդությունը պարտադրելու և Արևմուտքի հետ մերձեցման գործընթացը կասեցնելու համար,

խթանել ռուսամետ քաղաքական այլընտրանքները (Սամվել Կարապետյան, Ռուբեն Վարդանյան) որպես անկախության և Եկեղեցու «պաշտպաններ»,

խորացնել բևեռացումը Ադրբեջանի և Թուրքիայի հետ հարաբերությունների, Սյունիքի և Լեռնային Ղարաբաղի ապագայի, ինչպես նաև Հայ Առաքելական Եկեղեցու դիրքորոշման շուրջ,

պարտադրել երկակի այլընտրանք․ ռուսամետությունը որպես հայրենասիրություն, Արևմուտքի նկատմամբ բաց լինելը որպես դավաճանություն,

խթանել Ուկրաինայի նկատմամբ հակակրանքը։

Վեց հիմնական պատմողական առանցքներ

1. Փաշինյանը որպես Թուրքիայի և Ադրբեջանի գործիք

Ռուսական քարոզչությունն օգտագործում է «Արևմտյան Ադրբեջան»-ի մասին պատմությունը՝ վարչապետին ներկայացնելով որպես քաղաքական գործիչ, որը պատրաստ է կատարելու Անկարայի և Բաքվի ցանկացած պահանջ։ Ընդդիմության նկատմամբ ճնշումները մեկնաբանվում են որպես Թուրքիայի և Ադրբեջանի կողմից ոգեշնչված գործողություններ, իսկ Արևմուտքի կողմից Ռուսաստանի և Իրանի թուլացումը, իբր, ուղղակիորեն սպառնում է Հայաստանի ապագային։ Այս ուղերձն ամրապնդում է այն թեզը, որ միայն Ռուսաստանը կարող է երաշխավորել պետության անվտանգությունը։

2. «Փաշինյանը հայ չէ»
Վարչապետը վարկաբեկվում է նրա ենթադրյալ ոչ հայկական ծագման մասին պատմությամբ։ Փաշինյանի և նրա կողմնակիցների պատկերները ստեղծվում են որպես հին նվաճողների՝ թուրքերի կամ թաթարների հետնորդներ, ովքեր հարձակվում են Եկեղեցու վրա և խաթարում ազգային ինքնությունը։

3. «Ղարաբաղի դավաճանը»
Մեկ այլ հենասյուն է Փաշինյանին Լեռնային Ղարաբաղը Ադրբեջանին վաճառելու մեջ մեղադրելը։ 44-օրյա պատերազմը ներկայացվում է որպես Բաքվի հետ նրա «համաձայնության» արդյունք, իսկ հետագա հայտարարությունները՝ որպես դավաճանությունը թաքցնելու սուտ։ Այս պատմությունը շեղում է ուշադրությունը կոնֆլիկտի ընթացքի և Ղարաբաղի կորստի մեջ Ռուսաստանի դերից։

4. Զանգեզուրի միջանցք – «թաքնված համաձայնություն»
Ըստ ռուսամետ աղբյուրների՝ վարչապետը միայն կեղծ կերպով է դեմ Սյունիքի միջանցքին, իսկ իրականում նա հասարակությանը պատրաստում է դրա ընդունմանը։ «Խաղաղության խաչմերուկ» նախագիծը ներկայացվում է որպես Հայաստանի ինքնիշխանությունից հրաժարվելու ծրագրի մաս։ Սրան ավելանում է այն փաստարկը, որ Չինաստանի և Ղազախստանի ներկայացուցիչների հետ հանդիպումները վկայում են հայկական դիրքորոշման թուլության մասին։

5. «Trump Bridge»-ը և Արևմուտքը որպես սպառնալիք
Ռուսամետ լրատվամիջոցների կողմից տարածված ենթադրյալ «Trump Bridge»-ի մասին հուշագրի պատմությունը նպատակ ուներ համոզել, որ Հայաստանը տարածքի մի մասը կհանձնի Միացյալ Նահանգներին։ Այս պատմությունն ամրապնդում է Արևմուտքի որպես ցինիկ խաղացողի և Փաշինյանի՝ որպես «խամաճիկ սուլթանի» կերպարը։

6. Եկեղեցի և ընդդիմության նոր առաջնորդներ
Ռուսական և ռուսամետ լրատվամիջոցները լայնորեն օգտագործում են կառավարության հակամարտությունը Հայ Առաքելական Եկեղեցու հետ՝ այն ներկայացնելով որպես ոտնձգություն ազգային ինքնության նկատմամբ։ Միևնույն ժամանակ խթանվում է Սամվել Կարապետյանի կերպարը, ով բիզնեսմենի դիրքից վերածվում է քաղաքական առաջնորդի, որը ցուցադրվում է որպես «նոր Նժդեհ» և «Փաշինյանի հակաազգային քաղաքականության» այլընտրանք։

Վերլուծական մեկնաբանություն

2025 թվականի հուլիսը բերեց ռուսական ապատեղեկատվական գործողությունների սրացում Հայաստանի նկատմամբ, որտեղ միահյուսվում են պատմական, կրոնական և աշխարհաքաղաքական թեմաներ։ Մոսկվան ոչ միայն պահպանում է պետության «դավաճանության» և «վաճառքի» մասին պատմությունները, այլև օգտագործում է նոր թեմաներ, ինչպիսին է ենթադրյալ «Trump Bridge» հուշագիրը, որպեսզի հավաստիացնի Հայաստանի օտարերկրյա տերություններից ամբողջական կախվածության մասին թեզերը։ Ռուսամետ քաղաքական այլընտրանքների գործիչներն ամրապնդվում են, իսկ Եկեղեցին մնում է հիմնական հենակետ՝ կառավարության նկատմամբ դիմադրություն կառուցելու համար։ Գործողությունների ամբողջությունը նպատակ ունի առաջացնել սոցիալական պասիվություն, պահպանել Ռուսաստանից ռազմավարական կախվածությունը և թուլացնել Հայաստանի՝ Արևմուտքի հետ ինտեգրվելու հեռանկարները։


MUGA նախագիծ – Հայաստան: Հրատարակությունը հիմնված է Հայաստանի տեղեկատվական միջավայրի շարունակական մոնիտորինգի վրա, որն իրականացվում է MUGA նախագծի՝ մոդուլ II («Թվային հետաքննություններ և ազդեցության գործողությունների վերլուծություն՝ ի շահ Մոլդովայի, Ուկրաինայի, Վրաստանի և Հայաստանի հասարակությունների տեղեկատվական անվտանգության») շրջանակում։

Նախագիծն իրականացվում է INFO OPS Poland հիմնադրամի և DFRLab-ի (Atlantic Council) կողմից։ Գործողությունները ֆինանսավորվում են պետական բյուջեից՝ Լեհաստանի Հանրապետության արտաքին գործերի նախարարի «Հանրային դիվանագիտություն 2024–2025 – եվրոպական չափում և ապատեղեկատվության դեմ պայքար» մրցույթի շրջանակում։

Հրապարակումն արտահայտում է միայն հեղինակների տեսակետները և չի կարող նույնացվել Լեհաստանի Հանրապետության արտաքին գործերի նախարարության պաշտոնական դիրքորոշման հետ։