Rosyjskie operacje wpływu w infosferze Ukrainy (październik 2025)
W październiku 2025 roku rosyjskie działania informacyjne przeciwko Ukrainie utrzymały wysoką intensywność i koordynację. Celem Kremla pozostało podważenie zaufania do władz w Kijowie, wzbudzenie poczucia bezsilności społeczeństwa oraz utrwalenie przekonania, że wojna jest przegrana, a pokój możliwy tylko na warunkach Moskwy. Propaganda łączyła elementy militarne, ekonomiczne i psychologiczne, eksponując emocje strachu, zmęczenia i zdrady.
Emocje jako instrument destabilizacji: Wojna narracyjna w październiku opierała się na kilku kluczowych emocjonalnych osiach:
Strach i bezsilność – budowane przez obrazy „łapanek” do armii, brutalnych mobilizacji i przerw w dostawach prądu. Celem było wytworzenie wrażenia, że państwo utraciło kontrolę nad sytuacją, a jego aparat bezpieczeństwa działa przeciw obywatelom.
Złość i nieufność – podsycane poprzez narracje o korupcji elit, rozkradaniu pomocy wojskowej i „upadku moralnym” dowódców. Wypowiedzi Zełenskiego i urzędników manipulowano, by przedstawiać ich jako cynicznych beneficjentów wojny.
Izolacja i zdrada – wzmacniane przez przekazy o „zmęczeniu Zachodu” i „handlu Ukrainą” w globalnych negocjacjach. Zachodni sojusznicy byli ukazywani jako obojętni, a Polska i USA jako kraje „zmieniające front” dla własnych korzyści.
Wiodące osie propagandy
1. Narracja upadku państwa
Rosyjskie kanały przedstawiały Ukrainę jako kraj pogrążony w chaosie i korupcji. Przekazy o „złodziejach w mundurach”, „rozkradaniu dotacji” i „pustym budżecie” tworzyły wrażenie systemowego rozkładu. Wątek bankructwa finansowego łączono z tezą, że Ukraina „kradnie zamrożone rosyjskie aktywa w Europie”.
2. Mobilizacja jako terror wewnętrzny
Propaganda ukazywała TCK jako formacje porywające cywilów z ulicy, w tym rzekomo cudzoziemców. Przekazy o „łapankach” i łapówkach miały wywołać bunt wobec władz i osłabić gotowość do obrony.
3. Zełenski jako „nielegalny dyktator”
Kontynuowano personalne ataki na prezydenta, ukazując go jako lidera utrzymującego się przy władzy dzięki SBU i wsparciu Zachodu. Tożsamość Zełenskiego była wykorzystywana do podważania legitymacji całego państwa.
4. Ukraina bez światła i nadziei
Przerwy w dostawach energii stały się centralnym motywem defetystycznej kampanii. Wizualizacje „ciemnych miast” i „zamarzającego kraju” symbolizowały rzekomy koniec cywilizacji ukraińskiej.
5. Rosja jako siła humanitarna
Rosyjskie media promowały wizerunek okupacyjnych administracji jako „odbudowujących” Donbas. Seria „press tourów” dla dziennikarzy zagranicznych legitymizowała okupację, ukazując Rosję jako „opiekuna cywilów”.
6. Dehumanizacja armii ukraińskiej
Fałszywe filmy i statystyki o „dziesiątkach tysięcy poległych” oraz „ukrywaniu strat” wzmacniały obraz rozkładu. Rzekome nagrania z cmentarzy wojskowych i „dezercji” miały zniszczyć morale armii.
7. Zachód jako zdrajca i manipulator
Narracje o „zmęczeniu wojną” oraz „końcu pomocy finansowej” podważały sens dalszej walki. Wypowiedzi zachodnich polityków cytowano w zmanipulowanym kontekście, tworząc obraz nadchodzącej zdrady.
8. Pokój pod dyktando Moskwy
Propaganda przedstawiała rosyjskie warunki rozejmu jako „rozsądne” i „humanitarne”. Przekaz o konieczności kompromisu miał przygotować społeczeństwo na kapitulację w imię „ratowania życia”.
9. Mit „Noworosji”
Narracje historyczne o „rosyjskich korzeniach południa Ukrainy” i „powrocie do dziedzictwa Potiomkina” służyły uzasadnianiu okupacji w wymiarze kulturowym.
10. Zdrada i sabotaż elit
Rosyjskie źródła eksponowały postacie Arestowycza i Murajewa jako symbole „rozłamu” wewnętrznego. Promowana przez Murajewa aplikacja Forum.Online, służąca rzekomo do „niezależnego głosowania”, okazała się narzędziem pozyskiwania danych biometrycznych.
11. Dyskryminacja rosyjskojęzycznych
Wypowiedzi wyrwane z kontekstu miały dowodzić rzekomego prześladowania rosyjskojęzycznych obywateli. W ten sposób wzmacniano przekaz o Ukrainie jako „państwie nietolerancji”.
12. Depopulacja i „plan Zachodu”
Narracja o „zastępowaniu Ukraińców migrantami” łączyła wątki strat wojennych, emigracji i lęków demograficznych, budując wizję „tożsamościowego wymierania”.
Wydarzenia i incydenty propagandowe
W październiku SBU prowadziła liczne operacje przeciw sieciom dezinformacyjnym, w tym byłym urzędnikom „Opozycyjnej Platformy – Za Życie”. CSC dementowało doniesienia o „łapankach”, wskazując prorosyjskie źródła na Telegramie. Rosyjskie media organizowały kolejne „press toury” w Donbasie, a aplikacja Forum.Online została zidentyfikowana jako narzędzie zbierania danych osobowych.
Raport Detector Media potwierdził, że YouTube i Telegram pozostają kluczowymi platformami walki o percepcję społeczną – wykorzystywanymi zarówno przez niezależne redakcje, jak i sieci propagandowe.
Komentarz analityczny
Październikowe działania Rosji wobec Ukrainy potwierdzają ewolucję wojny informacyjnej w stronę pełnej integracji operacji psychologicznych i cyfrowych. Kreml prowadzi kampanię opartą na trzech filarach: delegitymizacji władzy, demoralizacji społeczeństwa i rozbijaniu więzi z Zachodem.
Propaganda przybiera coraz bardziej złożoną formę, w której emocje, takie jak strach, poczucie zdrady i zmęczenie, stają się głównym narzędziem wpływu. Rosja nie dąży już tylko do zakłócania informacji, lecz do zmiany sposobu myślenia: od przekonania o zwycięstwie do akceptacji nieuchronnego kompromisu.
W efekcie rosyjska narracja nie tyle kwestionuje rzeczywistość, ile przepisuje jej sens, agresor jawi się jako obrońca pokoju, a ofiara jako winowajca.
Projekt MUGA – Ukraina
Publikacja powstała na podstawie bieżącego monitoringu środowiska informacyjnego Ukrainy, realizowanego w ramach projektu MUGA – moduł II („Śledztwa cyfrowe i analiza operacji wpływu na rzecz bezpieczeństwa środowiska informacyjnego społeczeństw Mołdawii, Ukrainy, Gruzji i Armenii”).
Projekt jest realizowany przez Fundację INFO OPS Polska oraz DFRLab (Atlantic Council). Działania finansowane są z budżetu państwa w ramach konkursu Ministra Spraw Zagranicznych RP „Dyplomacja publiczna 2024–2025 – wymiar europejski i przeciwdziałanie dezinformacji”. Publikacja wyraża wyłącznie poglądy autorów i nie może być utożsamiana z oficjalnym stanowiskiem
Ministerstwa Spraw Zagranicznych Rzeczypospolitej Polskiej.
