Jak rosyjski przemysł zbrojeniowy omija sankcje przy wykorzystaniu indyjskiej spółki Park Controls & Communications.
Niniejsze śledztwo, przeprowadzone przez społeczność wywiadowczą wolontariuszy InformNapalm na podstawie danych cyberwywiadu (CYBINT) uzyskanych od ukraińskiej grupy hakerów 256 Cyber Assault Division, ujawnia schemat dostaw objętego sankcjami sprzętu do rosyjskiego kompleksu wojskowo-przemysłowego oraz opisuje mechanizm jego demaskacji.
W warunkach globalnego reżimu sankcyjnego wobec Federacji Rosyjskiej, szczególnie po rozpoczęciu pełnoskalowej inwazji na Ukrainę w lutym 2022 roku, jednym z kluczowych elementów przeciwdziałania wspierania rosyjskiego przemysłu zbrojeniowego stało się ujawnianie mechanizmów obchodzenia tych sankcji. Niniejsza publikacja oparta jest na wynikach śledztwa przeprowadzonego przez międzynarodową społeczność wolontariuszy zrzeszonych w ramach inicjatywy InformNapalm oraz ukraińską grupę hakerską 256 Cyber Assault Division. Analiza bazuje na danych wywiadowczych typu CYBINT (Cyber Intelligence) oraz HUMINT (Human Intelligence), pozyskanych z zasobów rosyjskich i indyjskich podmiotów gospodarczych.
Celem opracowania jest szczegółowe przedstawienie schematu, w ramach którego rosyjska firma EMT, działająca w sektorze zaawansowanych technologii i będąca podmiotem objętym sankcjami USA, zdołała przy współudziale indyjskiej spółki Park Controls & Communications Pvt. Ltd. (PCC) pozyskać objęty ograniczeniami sprzęt wojskowy o pochodzeniu europejskim. Sprzęt ten miał kluczowe znaczenie dla rozwoju i testowania rosyjskich systemów elektrooptycznych, w tym urządzeń wykorzystywanych w działaniach zbrojnych przeciwko Ukrainie oraz w potencjalnych operacjach przeciwko państwom NATO i Unii Europejskiej.
Dokument zawiera faktyczne dane, korespondencję, dowody płatności i dokumentację logistyczną, które ukazują sposób działania powyższego mechanizmu. Szczególny nacisk położono na identyfikację aktorów zaangażowanych w łańcuch dostaw – od europejskiego producenta, przez indyjskiego pośrednika, aż po rosyjskiego odbiorcę końcowego. Analiza uwzględnia także działania dezinformacyjne i celowe wprowadzanie w błąd podmiotów trzecich przez uczestników procederu.
Celem niniejszej publikacji jest nie tylko ujawnienie konkretnego przypadku naruszenia sankcji, lecz także uświadomienie ryzyka reputacyjnego i prawnego, jakie ponoszą podmioty zaangażowane we współpracę z rosyjskim przemysłem zbrojeniowym – niezależnie od tego, czy działają bezpośrednio, czy za pośrednictwem struktur pośredniczących.
Informacje przechwycone od strony rosyjskiej ujawniają schemat omijania sankcji zorganizowany przez rosyjską firmę EMT. Firma ta zamawiała wrażliwy sprzęt europejski za pośrednictwem indyjskiej firmy Park Controls & Communications (PCC) i regulowała płatności za zamówienia w rupiach za pośrednictwem Sberbank India. Strona indyjska w sposób nielegalny współdziałała z Rosjanami, podejmując próby oszukania europejskiego producenta poprzez zapewnienia, że Indie są krajem docelowym, a towary nie są przekazywane do Rosji. Jednocześnie, indyjscy pośrednicy przekazywali Rosjanom nie tylko sprzęt objęty sankcjami i dane dostępowe do oprogramowania, ale także regularnie udostępniali całą korespondencję prowadzoną z europejskimi producentami.
Dokumentacja uzyskana przez 256 Cyber Assault Division oraz śledztwo przeprowadzone przez InformNapalm ujawniły szczegóły tej operacji, mając na celu poinformowanie europejskich producentów o nieuczciwych praktykach indyjskiej firmy. Dzięki tym działaniom udało się ograniczyć dalsze wykorzystanie wspomnianego europejskiego sprzętu przez Rosjan, a także zablokować kanał dostaw uznawany dotychczas za „priorytetowy, wygodny i niezawodny”. Więcej szczegółów i dowodów znajduje się poniżej.
Rosyjskie EMT i indyjskie PCC
Analiza ujawnia kluczowy podmiot w opisywanym schemacie: rosyjską spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością EMT. Zgodnie z informacjami zawartymi na jej oficjalnej stronie internetowej, firma została założona w 2000 roku przez Elenę Mur i pełni rolę oficjalnego przedstawiciela ponad 20 zagranicznych przedsiębiorstw na terenie Federacji Rosyjskiej. Dane publicznie dostępne wskazują, że EMT specjalizuje się w dostarczaniu szerokiego spektrum sprzętu i technologii, znajdujących zastosowanie w testowaniu produktów w kluczowych sektorach przemysłu, takich jak:
- inne gałęzie przemysłu.
- przemysł lotniczy,
- przemysł stoczniowy,
- przemysł motoryzacyjny,
- przemysł elektroniczny,
W wyniku rocznej, zakrojonej na szeroką skalę operacji wywiadowczej, obejmującej działania w sferze cyberwywiadu (CYBINT) i wywiadu osobowego (HUMINT), a także na skutek ujawnienia danych przez dyrektora generalnego spółki EMT, Nikołaja Ludina, udało się zidentyfikować i monitorować schemat dostaw sprzętu i maszyn o wartości wielu milionów euro do rosyjskich zakładów przemysłu obronnego. Operacja osiągnęła punkt kulminacyjny 30 października 2024 roku, kiedy to spółka EMT LLC została objęta sankcjami nałożonymi przez Stany Zjednoczone.
Pomimo sankcji nałożonych przez USA, stwierdzono, że indyjska firma Park Controls and Communications Private Limited (PCC) kontynuuje współpracę handlową z rosyjskimi podmiotami. Co więcej, zarówno rosyjska, jak i indyjska firma nie ukrywają faktu prowadzenia działalności na rzecz rosyjskiego kompleksu wojskowo-przemysłowego. Przykładowo, do grona klientów indyjskiego PCC należą Ministerstwo Obrony Indii oraz Indyjskie Siły Powietrzne, a oficjalna strona internetowa firmy zawiera następujące informacje:
„Zbudowaliśmy zróżnicowane portfolio produktów, w tym systemy akwizycji danych telemetrycznych, systemy precyzyjnego pomiaru czasu i kontroli oraz różne inne komponenty dla Sił Powietrznych, Marynarki Wojennej i Wojsk Lądowych. PCC zdobyło dobrą reputację dzięki podejściu przyszłościowemu oraz zdolności do pełnej personalizacji produktów dla bardzo specyficznych wymagań w sektorze obronnym. Patrząc w przyszłość, mamy nadzieję zbudować dziedzictwo zaufania, współpracy i postępu — takie, które będzie nadal inspirować i wzmacniać przemysł i naród.”
Mimo deklaracji dotyczących „reputacji”, indyjska firma nie powstrzymała się od czerpania zysków z powiązań z Rosją, która prowadzi agresywną wojnę przeciwko Ukrainie i dopuszcza się aktów terroru na terenie Europy.
W dalszej części przedstawiony zostanie konkretny przykład takiej współpracy.
IRCOL COLLIMATOR
We wrześniu 2023 roku rosyjska firma Zenit-Investprom CJSC z Krasnogorska złożyła zamówienie w EMT LLC na dostawę zagranicznego sprzętu i powiązanych usług o wartości 59 milionów rupii indyjskich. Istotnym faktem jest, że płatność została zrealizowana przez Sberbank India w walucie indyjskiej.
Należy podkreślić, że Zenit-Investprom jest częścią rosyjskiego holdingu Shvabe (objętego sankcjami USA już w 2015 roku), który z kolei wchodzi w skład rosyjskiej korporacji państwowej Rostec. Warto zaznaczyć, że nawet przed pełnoskalową inwazją na Ukrainę, większość przedsiębiorstw wchodzących w skład Rostec realizowała kontrakty obronne na rzecz państwa.
Zamówiony sprzęt stanowi stanowisko testowe IRCOL Collimator, wyprodukowane przez francuską firmę HGH Infrared Systems. Zgodnie z informacjami zawartymi na stronie internetowej producenta, „Stanowisko testowe IRCOL to sprzęt testowy dedykowany do charakteryzowania i walidacji wydajności każdego systemu elektro-optycznego: kamer widzialnych i SWIR, urządzeń do widzenia nocnego, kamer termowizyjnych, dalmierzy laserowych, urządzeń celowniczych wieloosiowych.”
Francuska firma nie realizuje bezpośrednich dostaw tego sprzętu do Rosji. W związku z tym, rosyjska firma EMT nabyła ten produkt za pośrednictwem Indii. W opisanym schemacie można wyraźnie zidentyfikować następujące podmioty:
a) Ostatecznym odbiorcą jest rosyjska firma, będąca częścią największej rosyjskiej korporacji obronnej (Zenit-Investprom);
b) Dostawcą na terenie Rosji jest firma rosyjska objęta sankcjami (EMT LLC);
c) Pośrednikiem jest indyjski podmiot prawny, który otwarcie deklaruje swoją działalność jako kontrahent obronny w Indiach (PCC Pvt. Ltd.);
d) Towar stanowi sprzęt objęty sankcjami, pochodzenia francuskiego, wykorzystywany do testowania urządzeń do widzenia nocnego i kamer termowizyjnych.
Tak wygląda ten schemat:
Indyjski pośrednik, Park Controls & Communications Ltd., złożył zamówienie na kolimator u francuskiej firmy HGH. Zgodnie z planem, rosyjski odbiorca miał otrzymać urządzenie do końca czerwca 2024 roku. Niemniej jednak, producent napotkał trudności techniczne. Podczas fabrycznych testów wykryto usterkę, co spowodowało opóźnienie w harmonogramie dostaw. Monitorując poufną korespondencję rosyjskiej strony, ustaliliśmy, że indyjski pośrednik na bieżąco informował Rosjan o postępach i przekazywał im całą korespondencję z francuskim producentem. Oto przykładowy list od PCC do EMT:
Indyjska strona zadbała o udostępnienie rosyjskiemu odbiorcy treści korespondencji otrzymanej od strony francuskiej, czyniąc to bez wiedzy tej ostatniej:
EMT przekazało całą tę poufną korespondencję, wraz z oficjalnymi tłumaczeniami na język rosyjski, swoim klientom z Zenit-Investprom.
W grudniu 2024 roku, po dwukrotnym przesunięciu terminu dostawy, Rosjanie ostatecznie otrzymali sprzęt sprzedany im przez stronę indyjską. Co istotne, dostawa ta nastąpiła już po nałożeniu sankcji USA na EMT. Indyjski PCC, mając pełną świadomość związanego z tym ryzyka, świadomie kontynuował udział w tym nielegalnym procederze. Potwierdza to treść najnowszego listu od EMT, w którym Rosjanie napisali:
„Z powodu sankcji nałożonych na EMT LLC, wysyłka Towarów z Indii do Federacji Rosyjskiej wiązała się z pewnym ryzykiem dla indyjskiego dostawcy. Niemniej jednak, po wyjeździe służbowym dyrektora EMT LLC do Indii w dniach 10-13 listopada 2024 roku, wszystkie okoliczności uniemożliwiające wysyłkę zostały rozwiązane.”
Oto polecenie podróży dla dyrektora generalnego EMT, Ludina, do Indii, gdzie nakłonił stronę indyjską do włączenia się w schemat omijania sankcji.
Oto list przewozowy dokumentujący transport objętego sankcjami sprzętu, zrealizowany przez rosyjskie linie lotnicze Volga-Dnepr na trasie z Bangalore do Moskwy:
Ludin dołączył również zdjęcia sprzętu do wiadomości zawierającej dokumentację.
Jak wykazano powyżej, indyjski PCC miał pełną świadomość, że francuski dostawca przestrzega sankcji nałożonych na Federację Rosyjską. W związku z tym, kierownictwo PCC dopuściło się celowego oszustwa, deklarując się jako ostateczny użytkownik sprzętu. Co więcej, przedstawiciele indyjskiej firmy świadczyli usługi doradcze w zakresie konfiguracji sprzętu, który został już zainstalowany w Rosji, w PJSC Krasnogorsky Zavod im. S. A. Zwierewa (PJSC KMZ), na zlecenie Zenit-Investprom.
Potwierdza to list z dnia 16 stycznia 2025 roku, w którym Rosjanie napisali:
„Ponieważ producent znajduje się we Francji, dostawcą sprzętu jest PARK CONTROLS & COMMUNICATIONS (P) LTD., Indie (który również jest ostatecznym użytkownikiem dla producenta), zostaliśmy skierowani do dyrektora technicznego pana MP Sastri jako naszego kontaktu, który w imieniu dostawcy zorganizuje wsparcie techniczne w oparciu o nasze informacje o wszelkich usterkach sprzętu.”
STANOWISKO PRODUCENTA
Mając w dyspozycji kompletny zbiór dowodów, dokumentów i korespondencji, a także śledząc ruch sprzętu, nawiązano oficjalny kontakt z HGH Infrared System, francuskim producentem stanowiska kolimatora. Producent niezwłocznie zareagował na naszą prośbę o komentarz i udzielił odpowiedzi na wszystkie dodatkowe pytania. Na podstawie zgromadzonych faktów i dowodów zawartych w korespondencji między stroną rosyjską a indyjską, nie mamy wątpliwości, że producent przestrzegał sankcji i działał w dobrej wierze, adekwatnie do zaistniałej sytuacji.
Z szacunku dla strony francuskiej nie ujawniono wszystkich szczegółów korespondencji, jednak przytaczymy oficjalny komentarz przedstawiciela HGH Infrared System:
„HGH bardzo poważnie traktuje swoje zobowiązania wynikające z obowiązujących przepisów prawnych. Nie sprzedajemy naszych produktów do Rosji i wymagamy, aby wszyscy nasi partnerzy, z którymi zawieramy transakcje, przestrzegali tego wymagania. Po dowiedzeniu się, że klient może naruszać warunki sprzedaży, zakończyliśmy naszą współpracę z firmą, ponieważ nie mogła ona przedstawić dowodów przeciwstawnych.”
Oprócz tego oświadczenia, monitorując reakcje strony rosyjskiej, zaobserwowano, że strona francuska rzeczywiście wykazuje zaangażowanie w przestrzeganie sankcji, a ich oświadczenie znalazło bezpośrednie potwierdzenie w dokumentach. 4 marca 2025 roku otrzymaliśmy list od rosyjskiego EMT skierowany do klienta w Zenit-Investprom, w którym dostawca zgłaszał problem z „usterką” sprzętu. Tymczasowy klucz licencyjny do stanowiska kolimatora wygasł, uniemożliwiając Rosjanom dokończenie konfiguracji sprzętu. Jednocześnie przedstawiciele EMT zaznaczyli, że:
„Dostawca [PCC] ma dobry powód, by obawiać się, że Producent (firma HGH, Francja) ma podejrzenia dotyczące ostatecznego użycia dostarczonego sprzętu w Indiach. W związku z tym Dostawca prosi o zwrócenie [sprzętu] w celu zaprezentowania go przedstawicielowi francuskiej firmy w Indiach, w siedzibie Dostawcy w Bangalore, Indie.”
Najbardziej cynicznym aspektem tej sytuacji jest fakt, że indyjska strona, zdając sobie sprawę z wykrycia naruszenia zobowiązań umownych, zamiast zaprzestać współpracy z Rosjanami, zaczęła opracowywać plany dalszego wprowadzania producenta w błąd. Obie strony, zarówno rosyjska, jak i indyjska, rozważały możliwość zwrotu sprzętu do Indii, aby zaprezentować go przedstawicielom HGH i udowodnić, że ich sprzęt „nigdy nie opuścił Indii”. Spodziewali się, że po tym zabiegu sprzęt zostanie odblokowany i będzie można go ponownie wysłać do Rosji.
Warto zauważyć, że rosyjskie EMT rozważało różne scenariusze działania. Pierwszym było odesłanie całego sprzętu do Indii. Drugim było odesłanie jedynie komputera z zablokowanym oprogramowaniem, w celu ponownej instalacji klucza licencyjnego. Trzecim było podjęcie próby samodzielnego rozwiązania problemu w Rosji. Odnosząc się do ostatniej opcji, warto przytoczyć stanowisko Rosjan:
„Jednak takie zachowanie z naszej strony mogłoby zagrozić naszym relacjom biznesowym z Park Controls and Communications, a zerwanie z nimi mogłoby skutkować utratą możliwości dostarczania sprzętu z krajów nieprzyjaznych za pośrednictwem tego wiarygodnego Dostawcy. Zerwanie takich relacji jest wysoce niepożądane zarówno dla naszej organizacji, która ma kilka obiecujących kontraktów na dostawę sprzętu dla potrzeb przedsiębiorstw obronnych w Federacji Rosyjskiej, jak i dla obiecujących kontraktów PJSC KMZ na sprzęt do testowania optoelektronicznego. Dla indyjskiego dostawcy istnieje ryzyko nałożenia ograniczeń przez nieprzyjazne kraje.”
Zgodnie z informacjami przekazanymi przez Rosjan, indyjski PCC jest postrzegany jako „WIARYGODNY dostawca sprzętu z krajów nieprzyjaznych” – czyli z państw, które stosują się do sankcji nałożonych na Rosję. Ponadto, PCC aktualnie realizuje szereg PERSPEKTYWICZNYCH kontraktów dla rosyjskiego przemysłu obronnego. Ze względów bezpieczeństwa operacyjnego, szczegóły dotyczące tych kontraktów nie zostaną w tym momencie ujawnione publicznie.
EPILOG
Niniejsze śledztwo przedstawia konkretne fakty i dokumenty, które dowodzą, że indyjska firma Park Controls and Communications Private Limited celowo narusza sankcje nałożone na Rosję. Autorzy zwracają się z prośbą o oficjalny komentarz ze strony firmy w sprawie dostaw zakazanego sprzętu do Rosji oraz współpracy z podmiotem objętym sankcjami, EMT. Szczególnie zależy nam na uzyskaniu komentarza od dyrektora technicznego, pana MP Sastriego, w odniesieniu do jego konsultacji ze stroną rosyjską.
Z dokumentacji, którą udało się pozyskać, wynika również, że izraelska firma CI Systems dysponuje odpowiednikami francuskiego sprzętu. W przypadku nierozwiązania problemu z francuskim stanowiskiem kolimatora, strona rosyjska rozważa zwrócenie się do izraelskiego dostawcy. Co więcej, według informacji przekazanych przez Ludina, podobny sprzęt, kolimator METS-S (wyprodukowany przez CI Systems), znajduje się w zakładzie JSC SPA Orion w Moskwie i pozostaje nieużywany od 2022 roku.
Ponadto, firma EMT, mimo objęcia sankcjami, nie ukrywa katalogu izraelskiej firmy CI Systems na swojej stronie internetowej:
Wyrażamy głęboką nadzieję, że niniejsze śledztwo uświadomi wszystkim rzetelnym dostawcom, iż współpraca z podmiotami rosyjskimi negatywnie wpływa na ich interesy i reputację. Natomiast nierzetelni dostawcy z Indii lub innych krajów, którzy podejmują próby oszukania producentów, powinni mieć świadomość, że ich nielegalne działania mogą w każdej chwili zostać ujawnione.
Tłumaczenie: INFO OPS Alliance (@INFOOPSAlliance)
Publikacja powstała w oparciu o tekst: 256 Cyber Assault Division and InformNapalm blocked a scheme for supplying sanctioned military equipment to Russia via India