MUGA-ს უახლესი კვლევა, რომელიც ჩატარდა INFO OPS Plskai-სა და DFRLab-ის ფონდების მიერ საქართველოს საინფორმაციო სივრცეში, დეტალურად აღწერს რუსული დეზინფორმაციისა და პროპაგანდის გავლენას. კვლევა მოიცავს 2024 წლის სექტემბრიდან დეკემბრის ბოლომდე პერიოდს. ნაშრომში გაანალიზებულია, თუ როგორ დესტაბილიზაციას უწევს საზოგადოებას ინფორმაციული მანიპულაციები (FIMI), აძლიერებს პოლიტიკურ დაყოფას და ასუსტებს საქართველოს საერთაშორისო მხარდაჭერას. კვლევის შედეგები ნათელს ჰფენს თანამედროვე საინფორმაციო ომების მასშტაბებსა და მათ გრძელვადიან შედეგებს.
საქართველო წლების განმავლობაში ებრძვის რუსეთის ინტენსიურ ჩარევას, რომლის მიზანია ქვეყნის დასავლური მისწრაფებების შეფერხება. ისტორიული პერსპექტივიდან გამომდინარე, კრემლის მოქმედების მეთოდები მოიცავდა ტექნიკის ფართო სპექტრს – სამხედრო მოქმედებებიდან დაწყებული, დეზინფორმაციული კამპანიებით და პოლიტიკური ოპონენტების პირდაპირი ლიკვიდაციით დამთავრებული. დღეს რუსეთის გავლენა უფრო დახვეწილ ფორმებს იღებს, თუმცა მისი მიზანი უცვლელი რჩება: საქართველოს დამოუკიდებლობის შესუსტება და პრორუსული ტენდენციების გაძლიერება მის პოლიტიკასა და საზოგადოებაში.
ისტორიული მაგალითები რუსეთის ჩარევის შესახებ
რუსეთის ჩარევის ისტორია საქართველოს საქმეებში ხანგრძლივი და დრამატული მოვლენებით სავსეა. განსაკუთრებით მნიშვნელოვანი იყო 2007 წლის ინციდენტი, როდესაც ქართულმა სპეცრაზმმა ჩაატარა ოპერაცია კოდორის ხეობაში, რის შედეგადაც ლიკვიდირებული იქნა რუსული დაზვერვის ორი ოფიცერი. ამ ოპერაციამ აღშფოთება გამოიწვია მოსკოვში და გამოიწვია შურისძიების სერია, რომელიც მიმართული იყო ამ მოვლენებში მონაწილე პირების წინააღმდეგ.
2010 წელს ბათუმში მოხდა ბომბის აფეთქება, რომლის დროსაც დაიღუპა დიმიტრი ქორძაძე, კოდორის ოპერაციაში მონაწილე ერთ-ერთი პირი. მომდევნო წლებში მსგავსი ბედი ეწიათ ამ ოპერაციაში ჩართულ სხვა სამხედროებსაც – ზვიად ლაგვილავა, რომელიც ოფისში აფეთქების შედეგად დაიღუპა და არჩილ მამაგეიშვილი, რომელიც საჯარო ავტოსადგომზე დახვრიტეს. საეჭვო სიკვდილიანობა და თავდასხმები აშკარად მიუთითებდა რუსული სპეცსამსახურების სისტემურ ქმედებებზე, რომლებიც მიზნად ისახავდა კრემლის ოპონენტების დაშინებას და საქართველოს ეროვნული უსაფრთხოების ძირის გამოთხრას.
რუსეთის თანამედროვე ტექნიკა საქართველოში გავლენის მოსახდენად
ამჟამად რუსეთი იყენებს უფრო დახვეწილ, თუმცა არანაკლებ საშიშ გავლენის მეთოდებს, რაც გულისხმობს ისეთი ინსტიტუტების საქმიანობაში ჩართვას, როგორიცაა “პრიმაკოვის ცენტრი”. გორჩაკოვის ფონდთან დაკავშირებული ეს ცენტრი საქართველოში რუსული “რბილი ძალის” ინსტრუმენტის როლს ასრულებს, ავრცელებს პრორუსულ პროპაგანდას და ასუსტებს დასავლურ გავლენას.
“პრიმაკოვის ცენტრის” საქმიანობა
ცენტრი ფოკუსირებულია სამ ძირითად მიმართულებაზე:
- რუსული ენის პოპულარიზაცია – ორგანიზებას უწევს უფასო კურსებს 17-35 წლის ახალგაზრდებისთვის, რაც ხელს უწყობს პრორუსული კულტურული იდენტობის ჩამოყალიბებას.
- პრორუსული ექსპერტების გაძლიერება – რთავს ადგილობრივ სპეციალისტებს ღონისძიებებსა და კონფერენციებში, რომლებიც მიზნად ისახავს კრემლის ნარატივების გავრცელებას.
- პრორუსული შეხედულებების მქონე ახალგაზრდების რეკრუტირება – სთავაზობს სტაჟირებას რუსულ ინსტიტუტებში და რთავს ახალგაზრდებს პრორუსულ ინიციატივებში.
2024 წელს ცენტრმა ხელი შეუწყო მოსკოვში საერთაშორისო სტაჟირების პროგრამას “InteRussia” და ვლადიკავკაზში კონფერენციას “კავკასიური დიალოგი – 2024”. ეს ღონისძიებები მიზნად ისახავს პრორუსული ტენდენციების გაძლიერებას ქართულ საზოგადოებაში და ქვეყნის პროევროპული მისწრაფებების ძირის გამოთხრას.
პროპაგანდა და მედია სტრატეგიები
“პრიმაკოვის ცენტრი” იყენებს მოწინავე მედია სტრატეგიას, რომელიც დაფუძნებულია რუსული “სპუტნიკის” საქმიანობაზე. სოციალურ მედიაში ის ხელს უწყობს საქართველოს შესახებ დადებითი შინაარსის პოპულარიზაციას, როგორიცაა სპორტსმენების წარმატებები ან გამოჩენილი კულტურული მოღვაწეები, საზოგადოებრივი ნდობის მოსაპოვებლად. ამავდროულად, ის საინფორმაციო სივრცეში შეჰყავს ნარატივები, რომლებიც მიანიშნებს, რომ:
- საქართველოს ნატო-სა და ევროკავშირთან ინტეგრაცია საფრთხეს უქმნის მის კულტურულ იდენტობას;
- მოსკოვი ქვეყნის ტერიტორიული მთლიანობის ერთადერთი გარანტია;
- დასავლეთთან ინტეგრაცია გარდაუვლად იწვევს კონფლიქტს რუსეთთან.
ცენტრის დირექტორი, დიმიტრი ლორთქიფანიძე, ხშირად გამოიყენება რუსული მედიის მიერ ანტიდასავლური განწყობების გასაღვივებლად და კრემლის პოლიტიკის პოპულარიზაციისთვის.
საქართველოს უსაფრთხოებისთვის მზარდი საფრთხეები
რუსეთის ქმედებები საქართველოში არ შემოიფარგლება მხოლოდ პროპაგანდით. ანალიზის თანახმად, პრორუსული ორგანიზაციები და ინსტიტუტები მჭიდრო კავშირშია რუსულ სპეცსამსახურებთან, რომლებიც აქტიურად მოქმედებენ ქვეყნის სტაბილურობის შესასუსტებლად. ქართული და რუსული სპეცსამსახურების მიერ კონტროლირებადი კონტრაბანდის სისტემის გამოვლენა, რაზეც 2022 წელს იტყობინებოდა საქართველოს სახელმწიფო უსაფრთხოების სამსახურის ყოფილი უფროსის მოადგილე სოსო გოგაშვილი, მიუთითებს პრორუსული აქტივების მოქმედების ჰერმეტულ და კოორდინირებულ სტრუქტურაზე.
გარდა ამისა, პრორუსული საზოგადოებრივი მოძრაობები, როგორიცაა “ქართული ძალა” და “ქართული მარში”, აძლიერებენ ნეონაციონალისტურ განწყობებს, საზოგადოების ყურადღებას თურქეთისა და დასავლეთის მიმართ მტრობაზე ამახვილებენ. ასეთი ნარატივები ასუსტებს რუსეთის, როგორც აგრესორის ტრადიციულ აღქმას, რაც კრემლს დესტაბილიზაციის შემდგომი ქმედებების განხორციელების საშუალებას აძლევს.
დასკვნა
რუსეთი საქართველოში აწარმოებს მრავალმხრივ კამპანიას, რომლის მიზანია პროდასავლური მისწრაფებების შესუსტება და ქვეყნის საკუთარი გავლენის სფეროში შენარჩუნება. ისტორიული სამხედრო მოქმედებებიდან და თავდასხმებიდან დაწყებული თანამედროვე “რბილი ძალის” ტექნიკით დამთავრებული, მოსკოვი იყენებს სხვადასხვა ინსტრუმენტს თავისი მიზნების მისაღწევად. ამ გამოწვევების წინაშე საქართველოს სჭირდება კოორდინირებული საერთაშორისო მხარდაჭერა და საკუთარი დემოკრატიული ინსტიტუტების გაძლიერება, რათა ეფექტურად დაუპირისპირდეს რუსულ გავლენას.
რუსული საინფორმაციო ოპერაციების ანალიზი მიუთითებს მათ ყოვლისმომცველ და მრავალმხრივ ხასიათზე. კრემლი პროპაგანდას იყენებს როგორც ინსტრუმენტს სტრატეგიული პოლიტიკური, სამხედრო და ეკონომიკური მიზნების მისაღწევად. საქართველოს წინააღმდეგ რუსული საინფორმაციო აგრესიის ესკალაციის პირობებში აუცილებელია დეზინფორმაციის შემდგომი მონიტორინგი და მასთან ბრძოლა, როგორც ეროვნულ, ისე საერთაშორისო დონეზე. საინფორმაციო სივრცის დაცვა მთავარი ელემენტია გლობალური სტაბილურობისა და
პროექტი დაფინანსებულია სახელმწიფო ბიუჯეტიდან პოლონეთის რესპუბლიკის საგარეო საქმეთა მინისტრის მიერ გამოცხადებული კონკურსის „საჯარო დიპლომატია 2024-2025 – ევროპული განზომილება და დეზინფორმაციის წინააღმდეგ ბრძოლა“ ფარგლებში.
პუბლიკაცია გამოხატავს მხოლოდ ავტორის შეხედულებებს და არ შეიძლება მისი გაიგივება პოლონეთის რესპუბლიკის საგარეო საქმეთა სამინისტროს ოფიციალურ პოზიციასთან.
