Komentarz analityczny na temat sytuacji na granicy polsko-białoruskiej w rosyjskiej i białoruskiej propagandzie (monitoring za okres 20-23 października 2024).
Presja migracyjna na granicy polsko-białoruskiej jest szeroko wykorzystywana przez “media” rosyjskie i białoruskie jako narzędzie propagandy. Bieżące publikacje celowo manipulują faktami aby przedstawić Polskę jako agresora, który zainicjował “kryzys migracyjny” na granicy z Białorusią. Poniżej znajduje się analiza wybranych elementów propagandowych zastosowanych w tym przekazie.
Polska jako państwo agresywne i niestabilne.
Propaganda konsekwentnie przedstawia Polskę jako agresywne państwo, które realizuje „militarystyczny kurs” i dąży do dominacji w Europie Wschodniej. Stwierdzenia propagandystów o „żelaznej kurtynie” na granicy i „wygórowanych ambicjach” geopolitycznych Warszawy mają na celu ukazanie Polski jako destabilizującej siły w regionie. Taka retoryka buduje negatywny obraz Polski jako państwa, które eskaluje napięcia zamiast dążyć do stabilizacji.
Odwrócenie odpowiedzialności za “kryzys migracyjny“.
Propaganda całkowicie pomija fakty, że to Białoruś celowo organizuje napływ migrantów na granicę Polski w ramach działań hybrydowych. Zamiast tego, odpowiedzialność za kryzys jest całkowicie przenoszona na Polskę, sugerując, że jest ona inicjatorem konfliktu. Takie odwrócenie ról w narracji ma na celu przedstawienie Białorusi jako ofiary zachodnich działań i uwiarygadnianie dezinformacji o agresywnej polityce Polski.
Umniejszanie skali problemu.
Propaganda wbrew faktom sugeruje, że liczba migrantów na granicy jest „wielokrotnie zawyżana” przez Polskę, co ma na celu podważenie argumentów dotyczących zagrożenia i potrzeby wzmocnienia granic RP. Bagatelizowanie presji migracyjnej jest taktyką mającą zdyskredytować działania Polski, przedstawiając je jako przesadzone, nieproporcjonalne lub wrogie.
Wzmacnianie sojuszu Białorusi z Rosją
Jednym z głównych wątków propagandowych jest podkreślanie siły sojuszu wojskowego Białorusi z Rosją. Propaganda odnosi się często do wypowiedzi rosyjskiego ambasadora, Borisa Gryzłowa, który zapewniał o wsparciu Rosji dla Białorusi i tworzeniu wspólnej przestrzeni obronnej. Ta narracja ma na celu przedstawienie ZBiR jako niezbędnej odpowiedzi na rzekome zagrożenie ze strony Polski i NATO, co ma wzmacniać fałszywy obraz Rosji i Białorusi jako “zagrożonych obrońców stabilności” w regionie.
Podkreślanie kosztów ponoszonych przez Polskę.
Propaganda poświęciła dużo miejsca wysokim kosztom, jakie Polska ponosi w związku z koniecznością zabezpieczenia granicy, sugerując, że są one nieuzasadnione. Tego rodzaju narracja ma na celu wywołanie wątpliwości w polskim społeczeństwie co do sensowności polityki państwa, sugerując, że tzw “militarne ambicje Warszawy” (dezinformacja o agresywnej polityce Polski), są ważniejsze dla władz RP niż dobrobyt obywateli.
Próba wywołania podziałów wewnętrznych w Polsce.
W propagandzie pojawiają się sugestie o narastającym niezadowoleniu wśród polskich urzędników oraz społeczeństwa z powodu wysokich kosztów utrzymania granicy. Ma to na celu wywołanie wrażenia, że polski rząd działa wbrew interesom obywateli, a w kraju rośnie sprzeciw wobec obecnej polityki bezpieczeństwa. To klasyczny zabieg propagandowy, mający na celu osłabienie zaufania do władz państwowych i podsycanie napięć wewnętrznych.
Tworzenie obrazu zagrożenia militarnego.
Propaganda stara się przekonać czytelników, że Polska celowo eskaluje napięcia, co zwiększa ryzyko konfliktu zbrojnego. Tworzenie takiego obrazu służy wzmacnianiu poczucia zagrożenia wśród obywateli Białorusi i Rosji, jednocześnie “usprawiedliwiając” agresywną politykę obu państw. Dzięki temu zabiegowi, zwiększona obecność wojskowa w regionie czy działania aktywne realizowane przez Rosję i Białoruś p-ko Polsce są przedstawiane jako “konieczna odpowiedź” na działania Polski.
Podkreślanie słabości Zachodu.
W artykule znajduje się także odniesienie do „słabości niemieckiego rządu”, co jest wykorzystane do ukazania Zachodu jako osłabionego i podzielonego. Takie stwierdzenia mają wzmacniać wizerunek Polski jako kraju próbującego wykorzystać te słabości do realizacji swoich ambicji. W tle tej narracji można dostrzec próbę umniejszenia znaczenia Zachodu, szczególnie w kontekście relacji z USA i NATO.
Bieżąca aktywność aparatu wpływu Kremla stanowi przykład propagandy, która ma na celu demonizację Polski, odwracanie odpowiedzialności za sytuację na granicy POL-RB oraz promowanie narracji o korzyściach i sile sojuszu Białorusi z Rosją. Jednocześnie wzmacniana jest narracja o potędze wojskowej Rosji i Białorusi, co ma z jednej strony legitymizować ich agresywne działania i “uzasadniać” dezinformację o zagrożeniu ze strony NATO a z drugiej jest wykorzystywane do zastraszania wybranych grup społecznych na Zachodzie.
Więcej informacji na temat mechanizmów przymusowej migracji stosowanych przez Białoruś i Rosję przeciwko Polsce znajdą Państwo w naszej publikacji: „Wybrane środki aktywne białoruskich służb w pasie granicznym: rozpoznanie operacyjne, manipulowanie empatią oraz wywieranie presji psychologicznej.”
Opracował: Tadeusz Kania – Redakcja Disinfo Digest