Rosyjskie operacje wpływu w infosferze Ukrainy (lipiec 2025)

W lipcu 2025 roku przestrzeń informacyjna Ukrainy była intensywnie atakowana przez rosyjskie narracje dezinformacyjne, które miały na celu podważenie morale społeczeństwa i woli oporu. Przekazy te łączyły emocje strachu, poczucia zdrady oraz cynizmu z triumfalistycznym obrazem Rosji jako strony silnej i zwycięskiej. Całość stanowiła spójny system psychologicznego oddziaływania, którego celem było zdemoralizowanie Ukraińców, podważenie zaufania do Zachodu oraz utrwalenie obrazu nieuchronności rosyjskiego zwycięstwa.

Siedem głównych osi propagandy

1. Dyskredytacja władz Ukrainy – „Zełenski jako dyktator i marionetka USA”
Rosyjska propaganda systematycznie podważała autorytet prezydenta Ukrainy, przedstawiając go jako skorumpowanego i autorytarnego lidera zależnego od decyzji amerykańskich. Pojawiające się przezwiska w rodzaju „Kim Chen Ze” miały na celu jego ośmieszenie, a równocześnie delegitymizację całego systemu demokratycznego Ukrainy.

2. Zmęczenie wojną i bunt wobec mobilizacji – „represyjny aparat państwa”
Przekazy skupiały się na narracjach o brutalnych metodach komisji mobilizacyjnych, rzekomych fałszywych rozkazach i przykładach protestów społecznych. Miały one podsycać strach przed represjami, budować obraz chaosu oraz przekonywać, że państwo znajduje się na granicy rozpadu wewnętrznego.

3. Rosja konsekwentnie wygrywa – „nieuchronność zwycięstwa”
Podkreślano kolejne rosyjskie postępy, takie jak zajęcie Chasowego Jaru czy ofensywę pod Pokrowskiem. Utrwalano wrażenie, że Ukraina nie jest w stanie się obronić, a zwycięstwo Rosji to kwestia czasu. W propagandzie pojawiały się też przekazy o rzekomym międzynarodowym uznaniu aneksji okupowanych terytoriów.

4. Technologiczna przewaga Rosji – „precyzyjne i humanitarne uderzenia”
Narracje o skuteczności rosyjskich dronów i czołgów T-90M służyły dowodzeniu nieskuteczności sankcji Zachodu. Ataki na infrastrukturę przedstawiano jako „humanitarne” i „racjonalne”, przeciwstawiając je rzekomej brutalności NATO i Ukrainy.

5. Wojna domowa i zdrajcy – „Ukraińcy przeciwko Ukraińcom”
Propaganda relatywizowała rosyjską agresję, sugerując, że konflikt jest wewnętrzną „wojną domową”. Żołnierze ukraińscy byli przedstawiani jako najemnicy, przestępcy i zdrajcy, co miało osłabić solidarność społeczną.

6. Podważanie zachodniego wsparcia – „wojna do ostatniego Ukraińca”
Rosyjskie przekazy eksploatowały zmęczenie opinii publicznej w Europie i USA. Narracja sprowadzała się do tezy, że Ukraina jest jedynie pionkiem w grze mocarstw, a jej przyszłość zależy od polityki Waszyngtonu, w tym od ewentualnych decyzji Donalda Trumpa.

7. Odwracanie odpowiedzialności za zbrodnie – „prowokacje i fałszywe flagi”
Rosja próbowała przypisywać Ukrainie winę za ataki na cywilów, strażaków czy miejsca kultu religijnego. Prowokacje na Zakarpaciu i podpalenia obiektów sakralnych były wykorzystywane do budowy narracji o destabilizacji i rzekomym prześladowaniu mniejszości.

Techniki i narzędzia wpływu

Kreml stosował wachlarz zróżnicowanych instrumentów. Kluczowe były:

• masowe działania botów na Telegramie tworzące wrażenie społecznej akceptacji rosyjskiej obecności,
• rozpowszechnianie fałszywych dokumentów i deepfake’ów,
• wykorzystanie aplikacji szpiegowskich (np. obowiązkowego komunikatora MAX na Krymie),
• indoktrynacja młodzieży na okupowanych terytoriach,
• programy „cyfrowej okupacji” łączące cenzurę i inwigilację z narzucaniem narzędzi komunikacyjnych.

Komentarz analityczny

Rosyjska dezinformacja wobec Ukrainy w lipcu 2025 r. łączyła klasyczne schematy wojny psychologicznej z nowoczesnymi technikami manipulacji cyfrowej. Celem Kremla było nie tylko podważenie woli obrony, lecz także demoralizacja społeczeństwa, osłabienie więzi obywatelskich oraz zaszczepienie przekonania, że wszyscy aktorzy polityczni działają cynicznie i we własnym interesie. Konstrukcja narracyjna opierała się na dualizmie: Ukraina i Zachód jako skorumpowani, nieefektywni i cyniczni kontra Rosja jako silna, moralnie usprawiedliwiona i technicznie dominująca.

Projekt MUGA – Ukraina: Publikacja powstała na podstawie bieżącego monitoringu środowiska informacyjnego Ukrainy, realizowanego w ramach projektu MUGA – moduł II („Śledztwa cyfrowe i analiza operacji wpływu na rzecz bezpieczeństwa środowiska informacyjnego społeczeństw Mołdawii, Ukrainy, Gruzji i Armenii”). 

Projekt jest realizowany przez Fundację INFO OPS Polska oraz DFRLab (Atlantic Council). Działania finansowane są z budżetu państwa w ramach konkursu Ministra Spraw Zagranicznych RP „Dyplomacja publiczna 2024–2025 – wymiar europejski i przeciwdziałanie dezinformacji”. Publikacja wyraża wyłącznie poglądy autorów i nie może być utożsamiana z oficjalnym stanowiskiem Ministerstwa Spraw Zagranicznych Rzeczypospolitej Polskiej.